روایت فرهنگی

مردمان بومی خلیج فارس و صیادان به خاطر آرامش و بی‌تفاوتی این کوسه به آن کولی‌کر (Kooly car) یا کر‌کوسه می‌‌گویند، به طوری‌که حتی نسبت به صدای موتور لنج‌‌ها بی‌‌تفاوت‌اند. البته محلی‌ها به این کوسه، کولی‌گو (گاو) یعنی تنومند و بزرگ هم می‌گویند. با وجود کندی حرکت و نزدیک شدن این کوسه به انسان، شکار کردن آن به خاطر جثه‌ی بزرگ با خطرات زیادی همراه است. در حال حاضر به خاطر در معرض خطر انقراض بودن این گونه،‌ بومی‌ها آن را شکار نمی‌کنند و شکار آن جریمه‌‌های سنگینی را به همراه دارد. صیادان از جگر این کوسه که معمولاً بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلو وزن دارد، سیفه یا روغن می‌گیرند و آن را برای استحکام به بدنه‌ی قایق‌ها و موتور لنج ها می‌مالند.
صید
موسی ۱۲ بار که به صید کوسه رفت، صید ممنوع شد و بعد از آن مردم جزیره و اطراف، خودشان دل‌شان به حال کوسه‌ها سوخت و دیگر نگرفتند؛ هرچند هنوز هم صیادان غریبه با تورهای ولنگارشان، بچه کوسه‌ها را شکار می‌کنند. «گوشت کوسه‌های کر قابل خوردن نیست، همه‌اش چربی است مثل وال. کوسه‌هایی که صید می‌کنند و می‌خورند فرق دارد با کوسه‌کر. ما فقط برای جگرش کوسه را می‌گرفتیم و نه چیز دیگر. الان ممکن است ما صید کنیم و کسی هم نبیند و مقابله نکند، ولی مردم این‌جا به این آگاهی رسیده‌اند که کوسه را شکار نکنند، چون انگار گونه‌اش در خطر است.» موسی می‌گوید از یک وقت به بعد مردها فهمیدند روغن جگر کوسه به یک درد دیگر هم می‌خورد: «وقتی صیدش می‌کردند، جگرش را تکه‌تکه می‌کردند، در دیگ می‌انداختند و روغنش را می‌گرفتند. وقتی ناخداها یا بقیه که درد استخوان داشتند می‌رفتند داخل دیگ، می‌دیدند شب راحت می‌خوابند و دردی ندارند. از آن‌جا فهمیدند برای استخوان‌درد خوب است. الان تحقیق کرده‌اند و فهمیده‌اند که روغن جگر کوسه ویتامین دی دارد و برای استخوان مفید است.»
موسی صیادی از جزیره هنگام است، او در مورد صید کولی‌کر اینگونه تعریف می‌کند: «من و عموهایم با هم می‌رفتیم دریا و کنار دست آنها یاد گرفتم. صیدش یک هیجانی دارد که نگو. کاش می‌شد شیلات مجوزی می‌داد که روش صیدش را زنده کنند و بعد کوسه‌ها را رها کنند. الان دیگر نمی‌گذارند که کوسه‌کر شکار کنیم. کوسه‌کر یک کوسه‌ی بزرگ است؛ مثلاً فکر کن ۱۲ متر طول با ۷ تن وزن. با لنج باید بروی کنارش؛ سه نفر ماهر می‌خواهد. یک سکانی ماهر باید باشد که بلد باشد چطور برود کنار کوسه، یک نفر را می‌خواهد که طناب با قلاب را پرت کند روی کوسه و یک نفر که بپرد روی کوسه و قلاب را در داخل دهنش بگذارد. کوسه‌های کر دندان ندارند، نمی‌توانند حمله کنند ولی اگر با دمشان به آدم بزنند، می‌کشند، چون جثه‌شان خیلی بزرگ است.»
آیین‌ها
شوشی در استان هرمزگان
صیادان در استان هرمزگان که روزی خود را از دریا می‌گیرند، در برخی روزها صید را متوقف می‌کنند تا برکت به دریا برگردد. «شوشی» یکی از مراسمی است که در این روزها برگزار می‌شود.
شوشی نام يک نمايش موسیقايی و رقصان است که هم در عروسی و هم در نوروز صیادان اجرا می‌شود. زمان آن پايان تقريبی سالِ کاری در دريا است و در آخرين روز تیرماه يا روز نخست مردادماه برگزار می‌شود. از اين تاريخ به بعد آب دريا بیش از هر زمان ديگری گرم شده و بسیاری از ماهی‌ها به عمق می‌روند و صید متوقف می‌شود. صیادان به احترام دريای سخاوتمندی که در تمام سال منبع درآمد و تغذیه آنهاست در اين روز به صید نمی‌روند تا دريا بتواند خود را پربارتر کند. در اين روز تماميی اهالی روستا به دريا می‌روند و تن به آب می‌زنند و هنگام آب‌تني به هم آب می‌پاشند. آنها معتقدند که با اين کار در طی سال از بیماری در امان خواهند بود و در سال آينده دريا برکت بیشتری به آنها خواهد داد. اين جشن با اجرای آيین‌های محلی‌ مانند رقص‌های دسته جمعي و آيین نمايشي شوشی برگزار می‌شود. اهالی پس از آب‌تنی در کنار دريا گردِهم می‌آيند و تماشاچی آيین‌ها و مجری رقص‌ها می‌شوند و به اين ترتیب يک سال صیدِ با برکت خود را جشن می‌گیرند. نمايش شوشی در اين زمان يعني پس از آب‌تنی اهالی روستا اجرا می‌شود. در حالی که افراد از آب‌تنی در آبِ دريا بیرون آمده‌اند، بازيگران شوشی به سوی آنها رفته و شوشی‌ و غول با شاخه نخلی که در دست دارند مانع از لباس پوشیدن يا نشستن آنها می‌شوند و مانند عروسی، در اينجا نیز اپیزودهای مختلف رقص و موسیقی و شوخی و سروکله زدنِ شوشی‌ها با حاضرين به توالی اجرا می‌شود؛ تا سال ۱۳۵۰ اين جشن رواج بیشتری داشته و به‌تدريج کمتر شده ‌است.