سرو ابرکوه
روایت زیستی
سرو، درخت و گاهی درختچهای همیشه سبز است. ازتفاع سرو اغلب به ۲۵ متر میرسد و هرمیشکل است. بیشتر سروها یخبندان شدید را تحمل نمیکنند و در سراسر مناطق گرم معتدل و نیمهگرمسیری آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و مکزیک پراکنده شدهاند. پوست برخی از آنها صاف است، اما در بیشتر گونهها به شکل صفحات یا نوارهای نازکی از تنه اصلی جدا شده و ریخته میشود. این درخت دارای صمغ، برگهای کوچک و فلسمانند با دندانههای بسیار ریز و معطر است. میوههای این درخت که در واقع ساختارهای تولید مثلی نر و ماده هستند، در نوک شاخهها قرار دارند. این میوهها معمولاً بعد از ۲ سال از وقتی که دربیایند باز میشوند. سرو دارای انواع مختلفی از جمله سرو سیمین، سرو گریان، سرو شیراز، سرو طبری و سرو مردابی است. در شهرستان اَبَرکوه در استان یزد کهنترین سرو ایران وجود دارد که از نوع سرو شیراز است و سرو اَبَرکوه نامیده میشود.
منابع
مظفریان؛ ولیاله، درختان و درختچههای ایران، فرهنگ معاصر، ۱۳۸۳
روایت فرهنگی
سرو، بهدلیل سرسبزی و استواری، نماد استقامت و سرفرازی و یکی از شناخته شدهترین درختان نزد ایرانیان است. در فرهنگ ایرانی در مفرشها، سفالینهها، نگارگریها و البسهای مانند ترمه ردپای سرو را میتوان دید. در منابع زرتشتی آمده است: «گویند اشو زرتشت، دو درخت سرو به طالع سعد در دو محل به دست خود کاشت، یکی در دهکدهی کشمراز روستاهای شهرستان بردسکن و دیگری در دهکدهی فریوًمَد از روستاهای توس خراسان»، البته در برخی روایات زرتشتی، کاشت درخت سومی هم ذکر شده که برخلاف دو درخت اول که بعدها ریشه کن شدند، همچنان سبز و پایدار به زندگی خود ادامه داده و این درخت همان سرو ابرکوه است. در مطالعات مختلفی قدمت این سرو را بین ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ سال تخمین زندهاند و به همین دلیل آنرا قدیمیترین موجود زندهی ایران میدانند.
دربارهی نحوهی کاشت این سرو کهنسال روایتی غیر زرتشتی هم در بین مردم ابرکوه وجود دارد. بر اساس این روایت نهال این درخت را «یافِث»، پسر نوح نبی پس از طوفان معروف در محل فعلی کاشت. حمدا… مستوفی در کتاب نزهت القلوب نوشته است: «آنجا سروی استکه در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است.» مارکوپولو نیز در خاطرات سفر خود به ایران از سرو ابرکوه این چنین یاد کرده: «یکی از چند سروی که در ایران دیدهام، سرو خوش بالای ابرکوه است که همچون آبشاری سبز از آسمان بر روی زمین تنیدهی ابرکوه فرود میآید و از هر طرف که وارد ابرکوه شویم، سرو کهنسال و پرطراوت مانند چراغ دریایی سبزی، ما را به بندر دریای کویر و خورشید تابان فرا میخواند».
شما نیز میتوانید در این فعالیت مشارکت داشته باشید و روایتهای فرهنگی محلیتان را به صورت عکس، فایل صوتی، متنی یا فیلم ارسال کنید تا در کنار دیگر موارد قرار بگیرد.