هشتمین جشنواره علم برای همه

آبان 1401

کشور ما در منطقه‌ای از زمین است که شاید بیش از سایر مکان‌ها تحت تاثیر پدیده‌ی موسوم به تغییرات اقلیمی باشد. در سال‌های اخیر، خشکسالی‌های پیاپی را شاهد بوده‌ایم، امنیت غذایی‌مان به خطر افتاده، فرسودگی خاک و فرونشست زمین شهرهایمان را تهدید می‌کند. سیلاب‌های شدید، خانه‌ها، مزارع، دام‌ها و جاده‌ها را از بین می‌برد و جان انسان‌ها را می‌گیرد. این دغدغه‌ها باعث شده، در موزه‌ی ملی علوم و فناوری ایران چند پروژه طراحی کنیم. یکی از این پروژه‌ها  با عنوان دادارچه فعالیت می‌کند. مخاطبان دادارچه کودکان زیر ۱۲ سال هستند و ما تلاش می‌کنیم قصه‌هایی از محیط زیست ایران را به شکل موشن ویدیو، به گویش‌ها و زبان‌‌های رایج در ایران روایت کنیم. هدف ما این است که همزیستی و عشق به محیط زیست و اهمیت حفاظت از آن را از کودکی آموزش دهیم. به همین خاطر در کنار قصه‌های موجود در بازار کتاب، قصه‌های بومی و اسطوره‌ای را هم جمع می‌کنیم و در حال حاضر به ۹ گویش و زبان شامل ترکی، لری،‌ کردی،‌ فارسی، کابلی، گیلکی، سیستانی و عربی قصه گویی می‌کنیم. یکی از قدیمی‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای ما مربوط به مبارزه‌ی تیشتَر (فرشته‌ی باران) با اَپوش (دیو خشکسالی) است که از دوره‌ی باستان تا کنون به شکل‌های مختلف بازگو شده و نشانه‌ی اهمیت آب و دیوصفتی خشکسالی است. امسال در هشتمین جشنواره‌ی علم برای همه فراخوان نقاشی داشتیم که در آن شرکت‌کنندگان باید قصه‌ی اپوش و تیشتر را می‌خواندند و برایش نقاشی می‌کشیدند. می توانید 58 اثر دریافتی را اینجا ببینید.

بوم رنگ یکی دیگر از کارهایی است که در موزه با دغدغه‌ محیط زیست انجام می‌دهیم. بوم رنگ ابتدا با هدف معرفی نحوه‌ی همکاری جوامع محلی با کنشگران محیط زیست آغاز به کار کرد. چند فیلم کوتاه ساخته شد که نشان می‌داد چگونه با اقدامات محلی می‌توان از انقراض یک گونه‌ی حیوانی یا جانوری جلوگیری کرد یا مانع آتش سوزی جنگل‌ها شد.

امسال در هشتمین جشنواره‌ی علم برای همه، تمرکزمان روی دانش بومی آب است. در تلاشیم نحوه مدیریت آب در پهنه‌ی وسیع و بیابانی ایران را در طول قرن‌ها به نمایش بگذاریم و فناوری‌های بومی مربوطه را معرفی کنیم. اینکه چگونه این همه تنوع و دانش سازگار با محیط زیست به سرعت جای خود را به موتور چاه داده است یکی از سیاست‌ها و رفتارهای غلطی است که امروز ما را با کمبود آب مواجه‌کرده‌است. در همین راستا همچنین فراخوان داستان‌نویسی علمی-تخیلی داشتیم. این فراخوان در سه محور تاریخ جایگزین، تاریخ آینده و  راه‌حل‌های فناورانه برگزار شد. در این فراخوان سعی کرده‌ایم راه را برای نگاه انتقادی به گذشته و حال باز کنیم تا از دل آن ایده‌های جدیدی برای آینده بیرون بیاید. می توانید ۶۰ داستان دریافت شده و لیست برگزیدگان را اینجا ببینید.

همچنین در بخش راشگو، سه نمایش کوتاه رادیویی داریم که با توجه دادن به موضوع توان اقلیمی ایران نشان می‌دهند که چگونه اشتباهات کوچک می‌توانند تا ثریا راه ما را کج کنند و موجب ایجاد تغییرات جبران ناپذیر در اقلیم شوند.

در پایان، اگر ایده ای دارید و دوست دارید در پروژه های موزه ملی علوم و فناوری شرکت داشته باشید، می‌توانید با شماره  09032748258  تماس بگیرید. همچنین می‌توانید تمام آثار رسیده و محتواهایی که تولید شده را در وبگاه هشتمین جشنواره‌ی علم برای همه ببینید.

صونا آقابابایی

دبیر هشتمین جشنواره علم برای همه