کِنگر

روایت زیستی

کنگر صحرایی یکی از فراوان‌ترین گیاهان علفی است که در ارتفاعات پایین و میانی مناطق کوهستانی و در فصل بهار به‌صورت خودرو می‌روید. محل رویش این گیاه در تمام مناطق کوهستانی ایران، در دامنه‌های الوند، بین همـدان و تویسـرکان، همدان و کرمانشاه، کوه‌های آذربایجان، لرستان، فارس، کردستان، خراسان و جنـوب البـرز است. ریشه و ساقه‌ی جوان این گیاه در ابتدای بهار بخش‌های اصلیِ خوراکی این گیاه هستند که در سوپ، خورش و سالاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و شیرابه آن در صنایع آدامس سازی استفاده می‌شود. کنگر از گیاهان دارویی و اسانس‌دار است.

منابع

فرهنگ؛ حمیدرضا، وهابی؛ محمدرضا، علافچیان؛علیرضا، ترکش اصفهانی؛ مصطفی، اثر شرایط محیطی بر خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه کنگر صحرایی (Gundelia tournefortii L.) در استان چهارمحال و بختیاری و جنوب استان اصفهان، ایران، نشریه‌ی علمی پژوهشی مرتع، تابستان ۱۳۹۶

روایت فرهنگی

گیاه کنگر خاردار است و برداشت آن نیازمند دیلمی فلزی یا چوبی است. پوسته‌ی ریشه‌ی گیاه پس از کنده‌شدن جدا و پاك می‌شود. از ریشه و ساقه‌ی کنگر در تهیۀ خورش کنگر، پخت با شیر و برنج و یا به صورت خام با نان استفاده می شود. در اواخر فصل بهار که کنگر پیر می‌شود و دانه یا بذر می‌کند این بذر را جمع می‌کنند و به صورت خام می‌خورند، این بذر طعمی شبیه به پسته دارد. در مناطقی از لرستان در اصطلاح محلی به بذر کنگر «دَنوکه» می‌گویند. هم‌چنین دام‌ها به‌ویژه بزها در فصل بهار و تابستان برگ‌ها و ساقه‌ی کنگر را می‌خورند. جالب آن‌که به دلیل خاردار بودن برگ گیاه کنگر، دام‌ها ابتدا برگ آن را با سُم یا شاخ به زمین می‌سایند تا خار آن کم شود و سپس از قسمت انتهایی ساقه که خار کمتری دارد، برگ و به ویژه ساقه‌ی آن را می‌خورند. این گیاه برای دام بسیار مقوی است.

منابع

بازیگر، احمد: پورهاشمی، مهدی؛ گیاه‌مردم‌نگاری گیاهان خودرویِ منطقه بسطام از شهرستان سلسله، استان لرستان، دو فصلنامه‌ی علمی دانش‌های بومی ایران، بهار و تابستان۱۴۰۰

شما نیز می‌توانید در این فعالیت مشارکت داشته باشید و روایت‌های فرهنگی محلی‌تان را به صورت عکس،‌ فایل صوتی، متنی یا فیلم ارسال کنید تا در کنار دیگر موارد قرار بگیرد.



روایت فرهنگی

حداکثر اندازه فایل: 4 MB.
حداکثر اندازه فایل: 4 MB.
حداکثر اندازه فایل: 4 MB.
انواع فایل های مجاز : doc, docx, حداکثر اندازه فایل: 4 MB.